#recenzjePi "Czarnoksiężnik z Archipelagu" Ursula K. Le Guin

Największą krzywdą, jaką można było zrobić tej książce, było zestawienie jej z "Władcą Pierścieni" - a zrobił to w PRZEDMOWIE do "Czarnoksiężnika z Archipelagu" (w jednym z wydań) Stanisław Lem (którego uwielbiam i bardzo cenię). Lecz to nie wszystko, co Lem zrobił, bo on stwierdził, że ów fantasy Ursuli K. Le Guin jest lepsze, a przynajmniej jemu bardziej się podobało od dzieła Tolkiena! Nie wiem, czy zrobił to na złość autorce cyklu Ziemiomorze, by zemścić się za jej cierpkie słowa o nim, czy naprawdę tak uważał... mam nadzieję, że jednak tak nie uważał, bo to absurd. I nie muszę tu być miłośniczkom Tolkiena, by to stwierdzić. "Czarnoksiężnik z Archipelagu" jest prosty zarówno w konstrukcji całej fabuły, która skupia się na jednym bohaterze, jak i prosty narracyjnie, podczas gdy Władca, to skarbnica, kopalnia labiryntu historii, bohaterów, ideałów, moralności... długo by tak wymieniać. To jest po prostu nieporównywalne i nawet trochę dziwię się, że Ursula jest aż tak cenioną pisarką fantasy. Uważam, że "Czarnoksiężnik z Archipelagu" może oczarować czytelników w przedziale od 15 do powiedzmy 20 roku życia... ewentualnie 25, ale nie wyżej, chyba że nic taki czytelnik (starszy) nie czytał wcześniej i nie ma żadnego doświadczenia z fantasy. Główny bohater właśnie jest w takim wieku (15-19), choć gdy zaczynamy jego przygody, poznajemy go jako dzieciaka, bez matki z surowym ojcem u boku i mocami magicznymi, które już za malucha się w nim objawiały. Potem śledzimy jego postępy w szkole czarnoksięstwa (ta część kojarzy się ogromnie z Harrym Potterem, tylko że u Ursuli nie ma mowy o poczuciu humoru! - nie wiem dlaczego ta książka jest tak do kości na serio! nie uświadczycie tam ani kropelki dowcipu). W tej szkole ma oczywiście wroga, z którym się siłuje na moce, lecz z mojej perspektywy to dość naiwne. Książka robi się ciekawa dopiero gdy młody czarnoksiężnik szkołę opuszcza, a jego przygody, pełne smoków (i nawet Gra o Tron się kłania dość mocno - oczywiście Ursula była pierwsza... ma się rozumieć), czarownic, nawet duchów i magicznych zwierząt przykuwają uwagę czytelnika - umiejętnie, ale bez szału. Wydaje mi się, że miałam zbyt wygórowane oczekiwania względem tej historii. Spodziewałam się dzieła, może nie na miarę Tolkiena, ale chociaż odrobinę zbliżonego - przynajmniej intelektualnie, a dostałam raczej zbiór złotych myśli, typu: (1) nawet głupstwo w rękach głupca jest niebezpieczne (2) aby słyszeć, trzeba milczeć ... i takie tam. Oczywiście to miłe, ale jak ma się do mądrości i głębi, którą w każdym swym dziele przekazywał Tolkien? Nijak... Muszę jednak zaznaczyć, że ja tę książkę doceniam i wysoko oceniam. Dlaczego? Chociażby dlatego, że nie mamy tutaj żądnego przekleństwa (współczesne fantasy, mam wrażenie, że jeśli nie ma inwektyw, to autor uważa, że jest słabe), nie ma nieuzasadnionego okrucieństwa, przemocy bez sensu, wyłącznie dla samej przemocy, seksu i wulgarnych scen... Brawo za to, bo cała opowieść o czarnoksiężniku z Archipelagu jest miła i przyjemna w odbiorze - choć nie genialna. Jak mogę podsumować ten pierwszy tom (możliwe, że w przyszłości sięgnę po następne - nie wykluczam takiego scenariusza)? Cóż, jest to opowieść o poszukiwaniu siebie, o dojrzewaniu. Autorka skupia się na jednym bohaterze i prowadzi nas przez jego proces wzrostu, nabywania pokory i odpowiedzialności. To przyjemna lektura, którą cenię za delikatność i metafory (choć są czasem siermiężne, ale zdaję egzamin i z pewnością trafią do dojrzewającej młodzieży). Nieco wkurzają mnie dialogi, które raczej nie są dobrze napisane i przebija przez nie zawsze wielki patos - pamiętajmy, że nasz bohater ma 15-19 lat... no i ten brak poczucia humoru... boli. Lecz to dobra książka - możliwe, że jestem na nią już za stara, ale to raczej moje mocne doświadczenie z Tolkienem nie pozwala mi zachwycać się tym utworem. Ogólnie polecam, szczególnie młodzieży. 

7.5/10 

cykl : Ziemiomorze 

tom I 

Wydawnictwo Pruszyński i S-ka 

 π