#recenzjePi "Budząc lwy" Ayelet Gundar-Goshen

Lwy zostały obudzone... i nie wiem jak na powrót je w sobie ukołysać, uspokoić. Niech zasną! Ale lwy nie zasną, bo lwy za nic mają rozkazy i podniesiony ton - lwy są lwami.

Ayelet Gundar-Goshen to mistrzyni słowa, wie jak pisać i budować gęstą atmosferę, napięcie, które cały czas rośnie i rośnie i gdy już myślimy, że pęknie... ono dalej rośnie.

Tyle mi się ciśnie zdań na usta, tyle bym chciała o tej książce napisać, przekazać w tej recenzji wagę każdego stwierdzenia, które w niej pada - obawiam się jednak, że nie potrafię, że zawsze będzie "za mało", będzie "czegoś" brak, o "czymś" zapomnę, "coś" pominę.

Mimo to, spróbuję.

Autorka porusza w swojej książce masę tematów, i każdy jest tematem palącym, aktualnym i bolesnym. Znajdziemy tu imigrantów, dylematy moralne, życie małżeńskie, wychowywanie dzieci, ciągle goniącą nas przeszłość, trudne decyzje, złe wybory, błędne osądy, zawziętość, wstyd... i o wiele więcej. Wszystko to, ubrane zostało w przepiękny strój wyszyty starannie dobranymi literami, które tworzą słowa nie do podważenia, zdania nie do podrobienia.

"Piasek nie wie, gdzie był wczoraj, i nie wie, gdzie będzie jutro. Gdyby było inaczej, gdyby piasek pamiętał wszystkie miejsca, w których był, uczyniłoby go to tak ciężkim, że żaden wiatr nie zdołałby go unieść donikąd."

Wiem, że długo zostanie we mnie ta historia. Opowieść o lekarzu, który nie wiem czy był dobry i nie wiem czy jeśli był, to co tak naprawdę było większe - dobrać czy ego? Czytelnik dostaje tutaj tyle znaków zapytania, tyle dylematów, że początkowo może się pogubić. Szkoda mu pięknego człowieka, czystego lekarza z jego czystą rodziną, zachwycającą żoną, uroczymi dziećmi - a potem uświadamia sobie, że ten "czysty człowiek" potrącił innego człowieka, i co z tego, że "brudnego", i zwiał? (to nie jest spoiler, to pierwsza strona)

"Spał i spał, i spał, a potem jeszcze spał, aż wreszcie nadeszła chwila, w której żadnym sposobem nie mógł dłużej spać - i wtedy się obudził."

Owszem, dręczyły go wyrzuty sumienia, bo przecież był "dobrym" człowiekiem. A co z nią, z żoną zabitego? Jaka jest Sirkit? Jest wdową? Jest twarda? Jest bezduszna? Jest szantażystką? Jaka ona jest i czy czytelnik ją lubi? Nie od początku... ale potem, kiedy już się otrząśnie z lukrowanej wizji lekarza i jego idealnego domu - potem czytelnik widzi osobę, która jest twarda, nieugięta WIĘCEJ bezwzględna - bo taką ją stworzyli inni ludzie. Ci, którzy w Afryce znęcali się nad nią, ci którzy zmusili ją do emigracji, ci, z którymi dzieliła łoże, ci którzy byli bogaci i biedni, dobrzy i źli... tylko, że tych złych zawsze było więcej.

"Mężczyzna umiera i tak jakby nie zostawia niczego, ale właściwie to zostawia swojej żonie krzesło i widok na rzekę, i jak o tym pomyśleć, to wcale nie jest mało."

Zachwycam się całą złożonością tej powieści, jej dynamiką i słusznością. Ayelet zna ludzi, zna jak nikt! Pisze niesamowicie, przebiera w emocjach, jak w pudełku czekoladek i teraz wiem, że jej psychologia, te studia, które zdecydowała się skończyć, to było słuszne, przemyślane - ona po prostu rozumie ludzi, zna ludzi i widzi ludzi.

"Dwoje ludzi żyje w tym samym domu. Śpią obok siebie. Pieprzą dogłębnie jedno drugie. Biorą prysznic jedno po drugim. Gotują, jedzą, kładą dzieci spać, podają sobie pilota, rolkę papieru toaletowego. I przez cały ten czas właściwie nie żyją razem. Nie żyją nawet obok siebie. Przez cały ten czas żyli oddzielnie, a ona nie miała o tym pojęcia."

"Budząc lwy", to książka niejednoznaczna, pozostawiająca czytelnika z otwartą buzią, dziurą w sercu, pustką, którą nie może wypełnić żadna odpowiedź. Ayelet zamknęła "psychikę" i jej nielogiczność w pudełku i podpisała "Budząc lwy", ale mogłaby też napisać "strach", bo wszystko co robią bohaterowie, zdaje się w strachu mieć korzenie.

Jedyne, co bym ewentualnie dopisała, to na s.89 do Auschwitz - niemiecki obóz koncentracyjny - ponieważ wspomnienie o wyciecze do Polski, może dla niektórych być mylące. Trzy słowa, jakże ważne, zwłaszcza dzisiaj, ważne dla prawdy.

Jedno jest pewne, książka wbiła mnie w fotel i POLECAM ją całym sercem. Autorka dała mi książkę, na którą chyba czekałam od zawsze. Czytając myślałam: "Takie książki chcę czytać! Taką literaturę chcę poznawać!"

PS A jaka wspaniałą okładka! Jakie subtelne wydanie! Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego stworzyło wizualną perełkę! (jak zawsze przy serii z żurawiem) ZACHWYT 

* POŻĄDANIE, to również jedno z imion tej książki.

* DECYZJA, jedna a ciągnie za sobą cały strumień zdarzeń, którego już nie sposób zatrzymać. Ta DECYZJA wiąże, co dotąd było niezwiązanie, łączy ludzi, którzy byli dotąd na dwóch przeciwległych biegunach.

* "Budząc lwy" uświadamia nam, że świat jest jedną, wielką pajęczyną zdarzeń i przerwanie pozornie nieistotnej nitki uwalnia strumień wypadków.

rewelacja

8/10

seria z żurawiem

Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

 π